NOORDMANS STUDIEDAG 2015

donderdag 18 juni

PThU (VU Amsterdam)

Thema: De ongemakkelijke vreemde. Noordmans’ denken over vreemdelingschap verkend in het licht van huidig postmodern denken over de secularisering van het vreemde/de vreemdeling

Sprekers:

* Dr. Jan Dirk Wassenaar, theoloog en predikant PKN te Hellendoorn, secretaris van de Stichting dr. O. Noordmans,

* Dr. Laurens ten Kate, filosoof en theoloog, universitair docent godsdienstfilosofie en religiestudies aan de Universiteit voor Humanistiek te Utrecht en senior fellow aan de Faculteit Theologie van de Vrije Universiteit Amsterdam (programma ‘Metamorfoses van het christendom in filosofie, literatuur en kunst’).

Door de eeuwen heen is over de christelijke existentie dikwijls nagedacht in termen van vreemdelingschap. De gelovige, de kerk: zij zijn een vreemde verschijning in de wereld, onderweg naar de toekomst van God; zo wordt dan gezegd. Wat ìs eigenlijk de kern van de vreemdeling als gestalte? Het denken van de Nederlandse theoloog Oepke Noordmans (1871-1956) en dat van huidige postmoderne denkers lijken elkaar minstens te raken in de vaststelling dat de figuur van de vreemdeling een ongemakkelijke is. Zij is op geen enkele andere bestaanswijze herleidbaar. De positie van de vreemdeling is die van de ontwortelde en ontheemde, wiens nomadisch bestaan de gevestigde orde verontrust en verwart. Door Noordmans is deze gestalte met name in zijn meditaties over de aartsvaders (Abraham als ‘de dolende ridder’) en over Christus die zich als vreemdeling voegt bij de Emmaüsgangers onnavolgbaar uitgebeeld. In heel zijn werk is het bijbels grondmotief van vreemdelingschap voelbaar, en verweven met dimensies als ascese (ethiek) en hoop op de toekomst van God (eschatologie).

Hoe kan in onze complexe samenleving met zijn interculturele verschillen over de gestalte van de vreemdeling worden gesproken? Voorbij ieder wij/zij denken? Biedt Noordmans’ denken hier impulsen? Op deze studiedag leggen twee gidsen ons hun inzichten voor.

Ten eerste: Jan Dirk Wassenaar, schrijver van vele publicaties over Noordmans gaf vorig jaar een interessant boek over het thema Vreemdelingschap. Historische stemmen en hedendaagse stemmen uit kerk en theologie. Hij gaat in het verlengde van zijn boek nader in op Noordmans’ opvatting van vreemdelingschap als pelgrimage, individueel en als gelovige gemeenschap en wijst daarbij ook op Noordmans’ sensitiviteit voor existentie-filosofische inzichten.

Ten tweede: Laurens ten Kate plaatst het thema ‘vreemdelingschap’ in het bredere kader van langlopende (godsdienst-)wijsgerige ontwikkelingen waarin in toenemende mate de goddelijke en ambivalente status van de vreemdeling (vriend en vijand) wijkt voor een ambiguïteit in het menselijk zelf: vreemdheid als intrinsiek kenmerk van de humanitas. Ten Kate onderzoekt in zijn lezing de sporen en gevolgen van de secularisering van de vreemde in wijsgerige en christelijke bronnen, tot in het werk van Noordmans.

Workshops

Deel van het middagprogramma zijn workshops waar enkele inleiders met de deelnemers in gesprek gaan over de thematiek vanuit hun eigen expertise en in relatie tot een tekstfragment van Noordmans. Ook wordt hier doorgesproken met de inleiders over hun lezing.

Deelname en opgave

Het dagprogramma start om 10.30 uur. Vanaf 10.00 uur is er ontvangst met koffie. Na het ochtendprogramma is er een kort intermezzoprogramma, voorafgaand aan de lunch.

De kosten voor deelname bedragen voor donateurs € 20,-, voor niet-donateurs € 40,-, voor studenten € 10,- (incl. lunch). De kosten kunt u op de dag zelf betalen.

Aan deelname aan deze studiedag wordt 0,25 studiepunt in het kader van de Permanente Educatie toegekend (open erkend aanbod).

Te zijner tijd ontvangen de donateurs van de Stichting dr. O. Noordmans de lezingen in druk in een nieuw Noordmans Cahier. Aanmelding kan per e-mail bij de secretaris: Dr.J.D.Th. This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.; of telefonisch: 0548-655635. Nadere informatie is ook te krijgen bij de voorzitter, dr. A. van der Kooi, tel. 038-3325274; e-mail This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.